Zabytki Bielska-Białej

Zamek Sułkowskich Muzea
Zamek Sułkowskich
Zamek Sułkowskich

Bielski zamek wznosi się na skarpie Wzgórza Miejskiego. Już w końcu XIII w. istniał w tym miejscu drewniany gródek, strzegący szlaku handlowego z Krakowa do Cieszyna. Ów pierwotny zameczek wraz z powstałą obok niego osadą na początku XIV w. został otoczony kamiennym murem obronnym. Wówczas powstała też dzisiejsza wieża zamkowa jako tzw. dolna brama miejska. Pierwsze murowane budynki zamkowe wzniesiono po 1358 r. Stopniowo rozbudowywany, od XVI w. zamek zyskiwał coraz bardziej charakter rezydencji, choć jeszcze końcem XVII w. zaliczano go do ważniejszych warowni w tej części Śląska. Obecną postać uzyskał po przebudowach w latach 1855 - 1864, które zatarły ostatecznie pierwotne cechy obronne budowli.
Dom Tkacza Muzea
Dom Tkacza
Dom Tkacza jest rekonstrukcją XVIII-wiecznego budynku, typowego dla przedmieść dawnego Bielska. Ekspozycja ukazuje wnętrze warsztatu tkackiego i pomieszczenia mieszkalne z końca XIX w.

Wnętrze Domu Tkacza

Kościoły Kościoły
Zabytkowe Kościoły
Stare kamienice
Stare kamienice
Widok na Patrię i ulicę Stojałowskiego
Patria

Kamienica narożna zwieńczona zegarem i herbem miasta. Wybudowana w 1889 roku dla Komunalnej Kasy Oszczędności. Obok Kasy mieściła się tam jedna z wielu restauracji Bielska, zwana Cafe Allegrii a później Cafe de l'Europe, budząca w ówczesnym czasie największy podziw. Dzisiaj w lokalu w stylu wiedeńskim o przestronnych staroświeckich wnętrzach, z lustrami i secesyjnymi malowidłami na ścianach mieści się restauracja Patria.

Ratusz

Wybudowany w 1897 roku w stylu neorenesansowym był siedzibą Komunalnej Kasy Oszczędnościowej oraz władz miejskich Białej. Charakteryzuje się bogato zdobioną iglicą z hełmem i pseudowieżyczkami na bokach.

Budynek Poczty Głównej

Zbudowany w 1898 roku wg typowego wzorca austriackich gmachów pocztowych. Posiada charakterystyczną wysoką kopułę z czynnym zegarem.

Apteka Pod Jeleniem

Mieści się na Rynku pod numerem 15. Jest to budynek dawnej gospody z XVIII wieku, przebudowany około 1865 roku na siedzibę najstarszej apteki bielskiej założonej w 1775 roku. Apteka posiada neorenesansowe, drewniane wyposażenie wnętrz, wystawę starych przyrządów aptecznych i książki Eskulapa i Hygiei przy wejściu.

Teatr Polski

Został wzniesiony w 1890 roku wg projektu wiedeńskiego architekta Emila von Forstera. Wzorowano go na teatrach Wiednia i Budapesztu. Nosił nazwę Teatru Miejskiego a zbudowany został za pieniądze ze składek obywateli miasta. Front teatru ozdobiony jest motywem łuku triumfalnego ozdobionego posągami Apolla, Melpomeny i Talli. Pierwsze przedstawienie "Sen nocy letniej" miało miejsce 30 listopada 1890 roku. We wnętrzu teatru utrzymanego w kolorze czerwieni zachowała się kurtyna z 1890 roku przedstawiająca taniec nimf.
W roku 2000 przeprowadzono jeden z etapów remontu, który ma za zadanie przywrócić dawny wygląd teatru, zgodny z projektem sprzed stu lat.
Wymieniono wszystkie fotele na widowni, zmieniono ustawienie foteli na balkonie (zwiększono pochylenie podłogi na pierwszym balkonie i zbudowano nowe miejsca dla widzów na drugim). Odkryto zamalowane przed laty farbą polichromie z motywami roślinnymi. Sufit zdobi stylowy żyrandol. Podłogi i ściany w kuluarach zostały pokryte czerwono-bordową wykładziną, która tłumi odgłosy kroków. Do wystroju wnętrz wykorzystano materiały idealnie odtwarzające charakter epoki, w której teatr zbudowno: tapetę w kolorze wrzosu z rysunkami roślinnymi na balkony, mosiężne balustrady, secesyjne w formie lampy. Wymieniona została instalacja elektryczna i akustyczna, na stylizowane oświetlenie i wentylację.

Hotel Prezydent

Zaprojektowany i wybudowany w 1893 roku w stylu neorenesansowym przez bielskiego architekta Karola Korna. Pierwotnie nazywał się Kaiserhof ( Hotel Carski ), w 1922 roku zmieniono jego nazwę na Prezydent na cześć pierwszego prezydenta RP - Gabriela Narutowicza. Ciekawostką hotelu jest fundament sięgający 12 m w głąb.

Hotel Pod Orłem

Czteropiętrowa fasada zwieńczona jest płaskorzeźbą orła. Budynek w obecnej postaci powstał w 1900 roku, nazywał się wówczas Hotel Pod Czarnym Orłem. Pierwszy zajazd działał w tym miejscu już sto lat wcześniej. Od początku XX wieku odbywały się tu wystawne bale, zapraszani byli znakomici goście m.in. Józef Piłsudski. Hotel wyróżnia sala Redutowa, otoczona balkonami. Obecnie hotel pełni rolę biurowca.

Dom "Pod Żabami"

Narożna kamienica z wieżyczką, charakteryzująca się kolorową, secesyjną fasadą pełną dziwnych kształtów i ozdób. Nazwa kamienicy pochodzi od dwóch ubranych żab, które zdobią boczną elewację. W kamienicy tej mieściła się dawniej winiarnia Rudolfa Nahowskiego.

Willa Sixta

Mieści się przy ulicy 3 Maja. Jest to dom miejskiego finansisty i dobrodzieja miasta Teodora Sixta. Zbudowany w 1883 roku przez Karola Korna. Willa charakteryzuje się trójarkadową loggią i wieżą. Po śmierci Sixta willa została przekazana miastu i zamieszkiwali ją kolejni burmistrzowie Bielska.

Kamienica Kałuży

Nazwa kamienicy pochodzi od nazwiska właściciela, znanego XIX w. introligatora. Początki domu sięgają XVII wieku, ale pełna wdzięku fasada jest rezultatem przebudowy w XVIII wieku. Kamienica znajduje się przy ulicy Orkana 2.

Willa Schneidera

Wybudowana w stylu neobarokowym w latach 1903-1905. Projektował ją A. Walczok. Pokryta mansardowym dachem z lukarnami i wieżyczką zakończoną iglicą, z krytym gankiem od frontu oraz pięknym ogrodzeniem. Obecnie znajduje się tutaj przedszkole. Willa mieści się przy ulicy Mickiewicza.

Willa Prohaski

Mieści się przy ulicy Słonecznej 4. Zbudowana została w 1903 roku dla kupca Jana Prohaski według projektu spółki z Ostarwy E. Vojtek i K. Rossmann. Zdaniem fachowców jest to jeden z najpiękniejszych budynków w mieście.
W czasie wojny częściowo wypalony, przez kilkadziesiąt powojennych lat remontowany doraźnie. Dziś znajduje się w opłakanym stanie. Wali się ogrodzenie, odpada tynk i ozdobne gzymsy, próchnieją okna a ogród zarósł na dziko. Willa wymaga szybkiego remontu, ale dojdzie do niego tylko wtedy gdy porozumieją się współwłaściciele budynku.

(Opracowano na podstawie wydawnictw: "Przewodnik po Bielsku-Białej" Jerzego Polaka, "Przewodnik rowerowy: Bielsko-Biała i okolice" Piotra Keniga, artykułu pt. "Fałatówka" Andrzeja Golca z Magazynu Aktualności Turystycznych "Beskidy")